Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2016 (ΠΚΠ) δημοσιεύτηκε τον Οκτώβρη του 2015 και κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων από τον υπουργό οικονομικών Ευκλείδη Tσακαλώτο. Όπως φαίνεται στον πίνακα, οι δαπάνες για τόκους του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης, μετά το 2012, διαμορφώνονται στα επίπεδα των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Σύμφωνα με το ΠΚΠ του 2016 το βραχυχρόνιο κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, όπως αυτό αποτυπώνεται στις δημοπρασίες εντόκων γραμματίων του Δημοσίου 13 και 26 εβδομάδων, παρουσιάζεται αυξημένο έναντι του προηγούμενου έτους. Παράλληλα επισημαίνεται ότι η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση του Ελληνικού Δημοσίου για το έτος 2016 θα συνεχίσει να υλοποιείται μέσω εκδόσεων εντόκων γραμματίων, ενώ αναμένεται να συνεχιστεί η σύναψη συμφωνιών repos για την κάλυψη των βραχυχρόνιων αναγκών ταμειακής ρευστότητας.

Σύμφωνα με το νόμο 4270 του 2014 (άρθρο 14 παράγραφος 1στ) ο όρος Κεντρική Διοίκηση περιλαμβάνει:

• Την Προεδρία της Δημοκρατίας
• τα Υπουργεία και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, καθώς και
• τις Ανεξάρτητες Αρχές που δεν έχουν νομική προσωπικότητα.
• Για λόγους στατιστικής ταξινόμησης, η Βουλή των Ελλήνων περιλαμβάνεται και αυτή στην Κεντρική Διοίκηση, σύμφωνα με τον Κανονισμό της, ως προς τον προϋπολογισμό εξόδων και τον ισολογισμό-απολογισμό αυτής.

Οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και οι υποδιαιρέσεις τους σε ειδικούς φορείς είναι διοικητικές της μονάδες και μονάδες του προϋπολογισμού της, χωρίς αυτοτελή νομική προσωπικότητα.

Όσον αφορά τους τόκους σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης (ΠΚΠ σελίδα 24, Πίνακας 2.1), αυτοί κατά τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών διαμορφώνονται ως εξής:

• Για το 2014 => 6.986  εκατ. ευρώ (προσωρινά στοιχεία)
• Για το 2015 => 7.867  εκατ. ευρώ (προϋπολογισμός 2015)
• Για το 2015 => 6.911  εκατ. ευρώ (εκτίμηση)
• Για το 2016 => 6.919  εκατ. ευρώ (πρόβλεψη)

Σύμφωνα με το νόμο 4270 του 2014 (άρθρο 14 παράγραφος 1β) ο όρος Γενική Κυβέρνηση περιλαμβάνει τρία υποσύνολα-υποτομείς:

• της Κεντρικής Κυβέρνησης,
• των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και
• των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ), σύμφωνα με τους κανόνες και τα κριτήρια του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ΕΣΟΛ).

Οι φορείς εκτός Κεντρικής Διοίκησης, που περιλαμβάνονται στους υποτομείς της Γενικής Κυβέρνησης «λοιποί φορείς της Γενικής Κυβέρνησης», προσδιορίζονται, ανά υποτομέα, από το Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, που τηρείται με ευθύνη της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και αποτελούν ξεχωριστά νομικά πρόσωπα που εποπτεύονται από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης ή από ΟΤΑ.

Ήδη από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι το ύψος των τόκων δεν είναι σταθερό νούμερο. Επίσης δεν δίνεται με τον τρόπο αυτό η συνολική εικόνα. Ας θυμηθούμε ως παράδειγμα ένα πληρέστερο έγγραφο από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημόσιου χρέους (Ο.Δ.ΔΗ.Χ.) που κυκλοφόρησε το 2014 και σε δημοσιογραφικό επίπεδο.

Το παραπάνω έγγραφο με ημερομηνία 4 Μαρτίου 2014 αναφέρει της δαπάνες εξυπηρέτησης χρέους και ειδικότερα καταγράφονται οι τόκοι και τα χρεολύσια για τη χρονική περίοδο 2013-2030. Το συνολικό άθροισμα που προκύπτει είναι 341 δισεκατομμύρια ευρώ σε 18 χρόνια. Εκ των οποίων περίπου 164 δισεκατομμύρια είναι οι τόκοι. Και αυτό όμως αποτελεί μία ισχυρή ένδειξη. Σαφέστατα είναι ένα μεγάλης βαρύτητας έγγραφο που αποτυπώνει το πρόβλημα και τον όγκο του δημοσίου χρέους.  Και σε αυτό όμως οι μελλοντικοί τόκοι βασίζονται σε εκτιμήσεις όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.

Στο σημείο αυτό αξίζει να υπογραμμιστεί ότι ούτε το έγγραφο του ΟΔΔΗΧ περιλαμβάνει όλο το χρέος. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τον Ο.Δ.ΔΗ.Χ. (δελτίο δημόσιου χρέους 79, Σεπτέμβριος 2015, σελ. 1, πίνακας 6), το 68,5% του χαρτοφυλακίου του χρέους είναι σε μη-σταθερό επιτόκιο, ενώ στο έγγραφο του 2014 που βλέπουμε αναφέρει 78%. Επίσης το χρέος ήδη εκτείνεται έως το 2059. Από τότε βέβαια έχει υπάρξει η συμφωνία μεταξύ Κυβέρνησης και δανειστών με το λεγόμενο τρίτο μνημόνιο (νόμος 4336/2015), γεγονός που επηρεάζει την εξέλιξη και το κόστος του δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου. Οι ταμειακές δαπάνες για τόκους και έξοδα εκταμίευσης δανείων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης προβλέπονται να ανέλθουν στα 6,1 δισεκατομμύρια ευρώ (ΠΚΠ σελίδα 39).

Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης για τα ποσά που προαναφέρθηκαν, αποκρατικοποιήσεις από το 2015 έως και το 2017 υπολογίζονται σε 6,4 δις ευρώ δις ευρώ, σύμφωνα με το νόμο 4336/2015 (μνημόνιο 3), δηλαδή ποσό ίσο με τους τόκους της Κεντρική Διοίκησης μόνο για το 2016.

Σχετικά (ενδεικτικά):

• Προσχέδιο κρατικού προϋπολογισμού 2016, Οκτώβρης 2015
• Χρέος της Κεντρικής Διοίκησης: 2015-2059 (δημοσίευση 24 Νοεμβρίου 2015)
• Θεσμικά Όργανα που συμμετέχουν στον Προϋπολογισμό (δημοσίευση 4 Ιανουαρίου 2016)
• Σύνθεση δημόσιου χρέους 2011-2016 (δημοσίευση 25 Νοεμβρίου 2015)
• Μνημόνιο 3 , Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. και η λίστα των ιδιωτικοποιήσεων (δημοσίευση 23 Οκτωβρίου 2015)
• Δελτίο δημόσιου χρέους 79, Σεπτέμβριος 2015 (Ο.Δ.ΔΗ.Χ.)
• Νόμος 4336/14 Αυγούστου 2015 (μνημόνιο 3). Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 4336/2015
• Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ νόμος 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας […], δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις»