Τράπεζες: Mύθος Νο 1 – Ο κανόνας του 10% αποθεματικού (Β’ Μέρος)
Διευκρίνηση: Η αρχική ιστοσελίδα προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο και σε αυτό το άρθρο ο συντάκτης αναφέρεται στο τραπεζικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Πως οι τράπεζες υπερπηδούν τους κανόνες
Αναφέρθηκε προηγουμένως ότι το επίπεδο δημιουργίας χρήματος είναι ουσιαστικά ανεξέλεγκτο. Υπάρχουν δύο συγκεκριμένες ρυθμιστικές πρακτικές που το επιτρέπουν. Μιλήσαμε νωρίτερα για το «κεφάλαιο» και ορισμένες μορφές από τις οποίες μπορεί αυτό να αποτελείται, εκ των οποίων η μία είναι τα παρακρατηθέντα κέρδη. Η πραγματοποίηση τραπεζικών κερδών είναι λίγο πολύ εγγυημένη και από τις τεράστιες ποσότητες αυτών, μετά την καταβολή των μπόνους και των μερισμάτων και αφού έχουν διευθετηθεί τα λειτουργικά έξοδα των υποκαταστημάτων, ένα τμήμα παραμένει διαθέσιμο.
Αυτό προστίθεται στα συσσωρευμένα υφιστάμενα κεφάλαια και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για χορήγηση περαιτέρω δανείων. Αυτό από μόνο του δεν επιτρέπει απεριόριστα επίπεδα δανείων, παρά μόνο όλο και μεγαλύτερη αύξηση των χορηγούμενων δανείων καθώς ο τραπεζικός τομέας αυξάνει την κερδοφορία του.
Ο άλλος παράγοντας είναι μια διαδικασία που αποκαλείται τιτλοποίηση. Αυτή η πρακτική επιτρέπει την αποτελεσματική πώληση ενός δανείου, παίρνοντας το ρίσκο και την ανταμοιβή σε κάποιον άλλο, με αντάλλαγμα διαθέσιμο ρευστό, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν κεφάλαιο.
Τραπεζικά πακέτα μεγάλων χρηματικών δανείων πωλούνται με ένα ποσοστό έκπτωσης σε κάποιον άλλον. Ο τόκος πλέον πληρώνεται στον νέο ιδιοκτήτη του δανείου και η τράπεζα έχει απελευθερώσει περισσότερα κεφάλαια από την πώληση των δανείων και μπορεί να προβεί σε χορήγηση νέων δανείων.
Η νέα διαδικασία είναι ελαφρώς δυσκολότερο να κατανοηθεί, καθώς τα μέτρα ρευστότητας και φερεγγυότητας έχουν τώρα διαχωριστεί. Οι κεφαλαιακές απαιτήσεις είναι της τάξης του 8%, συνεπώς η τράπεζα μπορεί να δημιουργήσει 92% της αξίας του δανείου καθώς ένα επιχειρηματικό δάνειο σταθμίζεται στο 100%. Για ένα ενυπόθηκο δάνειο, το οποίο σταθμίζεται στο 35%, η τράπεζα μπορεί να δημιουργήσει περισσότερο από 97% της αξίας του δανείου.
Συστήματα εκκαθάρισης
Όταν λέμε ότι οι τράπεζες “δημιουργούν χρήμα” μέσω της παρακράτησης κεφαλαίου και την πρόσθεση αριθμών σε ένα τραπεζικό λογαριασμό σαν δάνειο, κάποιες φορές ο περισσότερος κόσμος θεωρεί ότι οι πρόσθετοι αυτοί αριθμοί είναι “πίστωση” και όχι “χρήματα”.
Το σύστημα εκκαθάρισης αφορά το πώς η «πίστωση» μετασχηματίζεται σε χρήμα. Όταν η τράπεζα χορηγεί ένα δάνειο, αυτό στη συνέχεια δαπανάται και μεταφέρεται σε έναν άλλο τραπεζικό λογαριασμό, προκαλώντας μείωση και αύξηση στους εμπλεκόμενους τραπεζικούς λογαριασμούς αντίστοιχα.
Πλέον αυτού, η «νομισματική βάση» [8] μετακινείται αντίστοιχα. Η νομισματική βάση [9] είναι μια ειδική μορφή χρήματος στην οποία έχουν πρόσβαση μόνο οι τράπεζες, εκκαθαρίζοντας το, διαμορφώνουν το είδος του χρήματος που εσύ και εγώ χρησιμοποιούμε.
- Σκεφτείτε 2 ζευγάρια πελατών, 2 στην HSBC και δύο στην Barclays. Και οι δύο κάνουν αντίθετες συναλλαγές.
- Έτσι, στο πρώτο ζευγάρι πελατών £100 μεταφέρονται από την HSBC στην Barclays, ενώ στο άλλο ζευγάρι μεταφέρονται £100 από την Barclays στην HSBC.
- Η HSBC πρέπει να μεταφέρει £100 νομισματικής βάσης στην Barclays και στη δεύτερη συναλλαγή η Barclays στέλνει £100 στην HSBC.
- Χρησιμοποιώντας το σύστημα εκκαθάρισης και οι δύο τράπεζες μπορούν να κρατήσουν την νομισματική τους βάση αφού οι συναλλαγές είναι αμοιβαίως αυτοαναιρούμενες.
- Αρχικά αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες δεν χρειάζονται καμία νομισματική βάση για να προβούν στις πιο πάνω συναλλαγές.
- Τώρα φανταστείτε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη την επικράτεια να μεταφέρουν μεταξύ τους χρήματα, μέσω λίγων καίριων τραπεζών.
- Αυτές οι τράπεζες διατηρούν ένα λογαριασμό στα ηλεκτρονικά τους συστήματα και συνήθως η προαναφερόμενη κατάσταση αποτελεσμάτων ισχύει στο τέλος της ημέρας: οι τράπεζες δεν χρειάζονται να μετακινήσουν μεγάλες ποσότητες νομισματικής βάσης αφού (οι μεταξύ τους συναλλαγές) αυτοαναιρούνται, (μέσω της εκκαθάρισης).
Η πρόσβαση σε αυτό το σύστημα εκκαθάρισης και η νομισματική βάση που χρησιμοποιείται εντός αυτού σημαίνει ότι οι τράπεζες μπορούν να χορηγήσουν πολλαπλάσια δάνεια από αυτά που ορίζονται από το απόθεμα νομισματικής βάσης που έχουν στην διάθεσή τους. Όσο όλες οι συναλλαγές εκκαθαρίζονται στο τέλος της ημέρας, οι τράπεζες μπορούν να δανείσουν σχεδόν όσα χρήματα επιθυμούν. Εάν κάτι πάει στραβά και για κάποιο λόγο δεν εκκαθαριστούν τα ποσά, η Τράπεζα της Αγγλίας μπορεί να βοηθήσει.
Το πρόγραμμα «Ποσοτικής Χαλάρωσης» [10] πρόσθεσε εκατοντάδες δισεκατομμυρίων στην νομισματική βάση του συστήματος. Συνεπώς προς το παρόν η εκκαθάριση έγινε ευκολότερη, αλλά επίσης η εξέλιξη αυτή σημαίνει ότι όταν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη, οι τράπεζες θα μπορούν να δημιουργήσουν μια πολύ μεγαλύτερη ποσότητα χρήματος γιατί τα υψηλότερα αποθέματα νομισματικής βάσης θα κάνουν την διαδικασία εκκαθάρισης πιο ασφαλή για αυτές.
Τράπεζες: Mύθος Νο 1 – Ο κανόνας του 10% αποθεματικού (Α’ Μέρος) (δημοσίευση 9 Απριλίου 2015)
Πηγή:
Η δημοσίευση είναι μετάφραση από το άρθρο με τίτλο: «Monetary Reform Myths #1 – The 10% Reserve Rule» από τον Βen Curtis το οποίο δημοσιεύτηκε στο positivemoney.org στις 27 Απριλίου του 2011
Σχετικά (ενδεικτικά):
[8] Η νομισματική βάση συνήθως αποδίδεται στα αγγλικά με εναλλασσόμενους όρους στη διεθνή βιβλιογραφία και στις επίσημες ιστοσελίδες των κεντρικών τραπεζών όπως για παράδειγμα :
- Από το Monetary policy glossary της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας: Base money is sometimes also referred to as the “monetary base”.
- Από την επίσημη ιστοσελίδα της Federal Reserve Bank of Atlanta «First, in the old days, economists used to call “outside money“—sometimes “central bank money” in your textbook, probably—”base money“.»
- Από τη Τράπεζα της Αγγλίας, Banking and monetary statistics, John Thorp & Philip Turnbull, «”Base money” (some times called “central banks money“ or “high powered money“) ….»
[9] Η Νομισματική βάση (base money/monetary base) σύμφωνα με το γλωσσάριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας περιλαμβάνει:
- τα τραπεζογραμμάτια (τα συνήθως αποκαλούμενα με το γενικότερο όρο χαρτονομίσματα) και τα κέρματα που βρίσκονται σε κυκλοφορία συν
- τα ελάχιστα αποθεματικά των πιστωτικών ιδρυμάτων (τραπεζικό σύστημα) που απαιτείται να διακρατούν στο Ευρωσύστημα και
- τυχόν πλεονάζοντα αποθεματικά μπορούν να διατηρούνται (κρατούνται) εθελοντικά σαν καταθέσεις στο Ευρωσύστημα,
τα οποία παρουσιάζονται ως υποχρεώσεις στον ισολογισμό του Ευρωσυστήματος. Η χρηματική βάση ή χρήμα βάσης ορισμένες φορές αναφέρεται και ως «νομισματική βάση». Η νομισματική βάση δείχνει την αξία όλης της ποσότητας χρήματος και του ρευστού που ανήκει στο κοινό, ενώ αποτελεί υποσύνολο της προσφοράς χρήματος. Βλ. και τη διάκριση των νομισματικών δεικτών (monetary aggregates) από την ΕΚΤ σε Narrow money (M1), “Intermediate” money (M2), Broad money (M3). Οι νομισματικοί αυτοί δείκτες είναι συχνά λίγο ή περισσότερο διαφοροποιημένοι από χώρα σε χώρα και εποχή σε εποχή. Βλ. επίσης «Τhe relationship between base money, broad money and risks to price stability», ECB, Monthly Bulletin, May 2012, σελ. 20-29
[10] Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανακοίνωσε ένα διευρυμένο πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων τον Ιανουάριο του 2015 που είναι γνωστό και δημοσιογραφικά ως «ποσοτική χαλάρωση». Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την αγορά κρατικών ομολόγων και τίτλων από ευρωπαϊκά ιδρύματα και εθνικούς οργανισμούς. Η Ελλάδα εξαιρείται από το πρόγραμμα αυτό.Το πόσο αυτό σύμφωνα με πρόσφατη δήλωση του Μάριο Ντράγκι (10-3-2016) αυξήθηκε από 60 στα 80 δισεκατομμύρια ευρώ το μήνα. Βλ. περισσότερα στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ Asset purchase programmes. Η διαδικασία αυτή σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της κεντρικής τράπεζας της Ολλανδίας είναι δημιουργία χρήματος από την ΕΚΤ. Το fekyou έχει δημοσιεύσει σειρά άρθρων σχετικά με το θέμα αυτό με τίτλο «Ευρωπαϊκή Ποσοτική Χαλάρωση». Στο θέμα αυτό θα επανέλθουμε.
-
mario
-
mario
-
leo Egbert