Στις 6 Μαΐου 2010 δημοσιεύτηκε ο νόμος 3845/2010 (το λεγόμενο μνημόνιο 1). Στην εισαγωγή του νόμου αυτού και συγκεκριμένα στο άρθρο 1 παράγραφος 4 προβλέπονταν η εξουσιοδότηση στον Υπουργό οικονομικών να εκπροσωπεί το Ελληνικό Δημόσιο και να υπογράφει κάθε μνημόνιο συνεργασίας, συμφωνία ή δανειακή σύμβαση (διμερή ή πολυμερή) με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ, με το ΔΝΤ και την ΕΚΤ. Έπειτα απαιτούνταν, σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη (άρθρο) να εισάγονται στη Βουλή για κύρωση, δηλαδή να επικυρώνονται με ψηφοφορία στο ελληνικό κοινοβούλιο.

Μόλις πέντε (5) ημέρες μετά όμως το άρθρο που απαιτούσε την κύρωση των παραπάνω συμφωνιών από τη Βουλή με νόμο άλλαξε και η λέξη «κύρωση» «αντικαταστάθηκε με τις λέξεις «συζήτηση και ενημέρωση». Την τροποποίηση αυτή θα παρουσιάσουμε στην επόμενη ανάρτηση μας (στο μέρος Β). Το ζήτημα είναι κορυφαίας σημασίας και δεν έχει μόνο θεωρητικές προεκτάσεις. Η λογική της επικύρωσης από τη Βουλή των διεθνών συμφωνιών προβλέπεται και στο ισχύον Σύνταγμα με καίριο σκοπό να λαμβάνουν γνώση οι εκπρόσωποι του κοινοβουλίου και του ελληνικού λαού τέτοιων υψίστης σημασίας θεμάτων και κατόπιν κρίσεως να τα εγκρίνουν ψηφίζοντας.

Για το θέμα της επικύρωσης ή μη από τη Βουλή αναλόγων διεθνών συμφωνιών και δεσμεύσεων και την συνταγματικότητα του θέματος αυτού εκφράστηκαν κατά καιρούς διαμάχες και διχογνωμίες και σε επίπεδο δικαστηριακό. Αυτές αφορούσαν στο αν θα πρέπει να γίνεται η επικύρωση τους σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2  (που απαιτεί επικύρωση από τη Βουλή με 180 ψήφους) ή το άρθρο 28 παράγραφος 3 ή το άρθρο 36 παράγραφος 2 του Συντάγματος (που απαιτούν επικύρωση από τη Βουλή με 151 ψήφους) ή καθόλου (όπως και τελικά έγινε με την πρώτη δανειακή σύμβαση που ούτε καν διανεμήθηκε ούτε ποτέ συζητήθηκε στη Βουλή). Στο ζήτημα έχει κάνει ειδική αναφορά και Επιτροπή Αλήθειας για το Χρέος (όπως θα δούμε στο Β’ μέρος). Στο σημείο αυτό θα ήταν ίσως χρήσιμο να τονίσουμε τη βαρύτητα του ζητήματος και με μία ιστορική αναφορά.

Πέραν του ισχύοντος Συντάγματος, η αναγκαιότητα ύπαρξης δύο διαφορετικών οργάνων [πχ. Κυβέρνηση ή ο Υπουργός Οικονομικών (εκτελεστικά όργανα) και η Βουλή] που τελικά συμπράττουν για να εκπροσωπήσουν το κράτος σε διεθνείς συμφωνίες είχε γίνει αντιληπτή στους επαναστατημένους Έλληνες ήδη πριν την επίσημη διεθνή αναγνώριση του Ελληνικού Κράτους το 1830.

Ως ιστορικό παράδειγμα θα αναφέρουμε ένα από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (τόμος  ΙΒ’), όπου στις 4 Νοεμβρίου 1821 άρχισε τις εργασίες η συνέλευση του Μεσολογγίου και ψηφίσθηκε ο Οργανισμός της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος. Ο Οργανισμός περιελάμβανε πέντε (5) κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο από αυτά προέβλεπε τη σύσταση κυβερνητικού σώματος της  Γερουσίας που μεταξύ άλλων είχε το δικαίωμα : «να κάμνῃ τἀς συνθήκας μετά τῶν ἐν τῇ Πατρίδι  ἐχθρῶν», οι οποίες συνθήκες αυτές θα έπρεπε να επικυρώνονται από την Εθνική Βουλή.

Σχετικά (ενδεικτικά) :

• Νόμος 3845/6 Μάιου 2010 (μνημόνιο 1). Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 3845/2010
• Ελληνικό Σύνταγμα, άρθρα 28 παράγραφος 2, 36 παράγραφος 2 και 43 παράγραφος 4
• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 1980) , τόμος  ΙΒ’, σελ. 194
• Μνημόνια και (μη) κύρωση από τη Βουλή (Β’ μέρος) (δημοσίευση 28 Σεπτεμβρίου 2015)

Έρευνα : Σταύρος Β. Τσίπρας – Δικηγόρος