Το άρθρο αυτό αποτελεί συνέχεια σειράς άρθρων με τίτλο «η ιστορία της ποσοτικής χαλάρωσης για τους πολίτες –QE for people» [1]

Γνωρίζατε ότι οι περισσότεροι οικονομολόγοι στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουν τι πραγματικά συνέβη κατά τις περιόδους υπερπληθωρισμού στην Δημοκρατία της Βαϊμάρης και της Ζιμπάμπουε;

Κατά τη διάρκεια της Ιστορίας οι κυβερνήσεις έχουν κάνει χρήση της ικανότητάς τους να δημιουργούν χρήματα για να χρηματοδοτήσουν τις δημόσιες δαπάνες. Ενώ καμία από αυτές τις πολιτικές δεν φέρει τον τίτλο «Ποσοτική χαλάρωση για τους πολίτες» (People’s QE), «Κυρίαρχη Δημιουργία χρήματος» (Sovereign Money creation) ή «χρήματα από το ελικόπτερο» (Helicopter Money) [2]. Ωστόσο μοιράζονταν το κοινό χαρακτηριστικό της χρήσης νέων κρατικών χρημάτων για τη χρηματοδότηση των κρατικών δαπανών, αντί να μεταθέσουν την δημιουργία νέου χρήματος στις  εμπορικές τράπεζες μέσω του δανεισμού.

Η κοινή απάντηση στην ιδέα του να αφεθεί το κράτος να εκδώσει χρήματα και να τα ξοδέψει στην οικονομία είναι ότι μια τέτοια προσέγγιση θα οδηγούσε σε έναν ιδιαίτερα ψηλό πληθωρισμό. Στις προηγούμενη ανάρτησή μας για το θέμα αυτό, δείξαμε ότι η θεωρία και η ανάλυση έχουν παραμεριστεί εξαιτίας αυτής της ευρέως διαδεδομένης παρανόησης. Σε αυτήν την ανάρτηση, θα δείξουμε ότι από την περίπτωση  της Ζιμπάμπουε και της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης αντλήθηκαν παραπλανητικά συμπεράσματα σχετικά με την απόφαση δημιουργίας χρήματος από το κράτος.`

Η εμπειρική πραγματικότητα, τόσο κατά την εξέταση των ποσοτικών δεδομένων όσο και των ποιοτικών περιγραφών του τι πραγματικά συμβαίνει σε κατάσταση υπερπληθωρισμού δείχνει ότι αυτή δεν είναι αποτελέσματα ενός ευνομούμενου κράτους που κάνει κατάχρηση της διαδικασίας δημιουργίας χρήματος. Αντίθετα, ο υπερπληθωρισμός είναι χαρακτηριστικό σύμπτωμα κάποιας υποκείμενης οικονομικής κατάρρευσης, όπως συνέβη στη Ζιμπάμπουε και στη Δημοκρατία  της Βαϊμάρης στη Γερμανία .

ΥΠΕΡΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ

Ενώ ο πληθωρισμός μπορεί να περιγραφεί ως μια γενική αύξηση του επιπέδου τιμών ή ισοδύναμα πτώση της αγοραστικής δύναμης του νομίσματος, ο υπερπληθωρισμός αποτελεί ένα φαινόμενο εντελώς διαφορετικό. Αν και οι ορισμοί είναι σε γενικές γραμμές μάλλον αυθαίρετοι, πολλοί οικονομολόγοι διακρίνουν τον υπερπληθωρισμό, από τον απλώς υψηλό πληθωρισμό,  προσδιορίζοντας τον με μια αύξηση του επιπέδου των τιμών κατά τουλάχιστον 50% ανά μήνα (Cagen, 1956) [3]. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον «συνηθισμένο» πληθωρισμό τον οποίο πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, τον στοχοποιούν σε επίπεδα του 2% ετησίως. Ευτυχώς, περιπτώσεις υπερπληθωρισμού τείνουν να είναι σπάνιες, με περίπου 56 περιστατικά στη σύγχρονη οικονομική ιστορία.

Το παράδειγμα του υπερπληθωρισμού στην Ζιμπάμπουε και στην Δημοκρατία της Βαϊμάρης στη Γερμανία, πολύ συχνά αναφέρονται σαν λόγος που δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε τα κράτη για την έκδοση νομίσματος. Ωστόσο, αυτοί που κάνουν αυτούς τους ισχυρισμούς σπάνια έχουν σε βάθος κατανόηση του τι συνέβη στη Ζιμπάμπουε, στη Γερμανία ή σε οποιαδήποτε άλλη υπερπληθωριστική περίοδο.

Στην πραγματικότητα, κάθε περίοδος υπερπληθωρισμού συμβαίνει λόγω ενός μοναδικού συνόλου συγκυριών, οι οποίες δεν μπορούν να ταυτιστούν με  το Ηνωμένο Βασίλειο ή οποιαδήποτε από τις χώρες στις οποίες οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι πιθανό να υλοποιηθούν. Μια μελέτη του Ινστιτούτο Cato [4] σχετικά με το σύνολο των 56 καταγεγραμμένων περιπτώσεων υπερπληθωρισμού διαπίστωσε ότι ο υπερπληθωρισμός λαμβάνει χώρα κάτω από ακραίες συνθήκες όπως ο πόλεμος ή η ολοκληρωτική κατάρρευση της παραγωγικής δυναμικότητας μιας χώρας. Ο υπερπληθωρισμός δεν υπήρξε ποτέ συνέπεια της νομισματικής πολιτικής ή πολιτικών που στράφηκαν «στο τυπογραφείο» λίγο πριν από τις εκλογές. Αντίθετα, ο υπερπληθωρισμός είναι σύμπτωμα ενός κράτους που έχει χάσει τον έλεγχο της φορολογικής του βάσης. 

… Αύριο η συνέχεια με την περίπτωση της Ζιμπάμπουε.

Πηγή:

Η δημοσίευση είναι μετάφραση από το άρθρο με τίτλο: «Hyperinflation: How the Wrong Lessons were Learned from Weimar and Zimbabwe (A History of QE for people Part 2 of 8)», από τον Frank Van Lerven και δημοσιεύτηκε στο positivemoney.org στις 4 Δεκεμβρίου 2015.

Σχετικά (ενδεικτικά):

• [1] Η δημιουργία χρήματος από το κράτος οδηγεί πάντα σε υπερπληθωρισμό; / Μέρος 1-α (δημοσίευση 25 Ιανουαρίου 2016) – Βλ. και υποσημείωση 1 στο άρθρο αυτό.
• [2]  «Δημιουργία χρήματος κυρίαρχου κράτους».
• [3] Cagen, P. (1956). The Monetary Dynamics of Hyperinflation. In: M. Fried­man (1956), Studies in the Quantity Theory of Money. Chicago: University of Chicago Press.
• [4] Δεν υπήρχε ο τίτλος της μελέτης και ενεργό link στο αρχικό κείμενο και την παραθέτουμε εμείς προς διευκόλυνση. World Hyperinflations, Steve H. Hanke and Nicholas Krus, Cato Institute, 2012.
• Η δημιουργία χρήματος από το κράτος οδηγεί πάντα σε υπερπληθωρισμό; / Μέρος 1-α (δημοσίευση 25 Ιανουαρίου 2016) 
• Η περίπτωση της Βρετανίας : H Δημιουργία Χρήματος από το Κράτος / Μέρος 1-β (δημοσίευση 26 Ιανουαρίου 2016)
• Υπερπληθωρισμός: Η περίπτωση της Ζιμπάμπουε και οι λόγοι της οικονομικής κατάρρευσης / Μέρος 2-β (δημοσίευση 11 Φεβρουαρίου 2016) 
• Υπερπληθωρισμός: Η Ζιμπάμπουε, το ΔΝΤ και η εκτύπωση χρήματος / Μέρος 2-γ (δημοσίευση 12 Φεβρουαρίου 2016) 
• Υπερπληθωρισμός: Η περίπτωση της Βαϊμάρης και η έκδοση χρήματος από ιδιώτες / Μέρος 2-δ (δημοσίευση 15 Φεβρουαρίου 2016) 
• Κρατική Δημιουργία Χρήματος. Ακόμα και οι Αρχαίοι το Έκαναν / Μέρος 3-α (δημοσίευση 17 Φεβρουαρίου 2016) 
• Η Κρατική Δημιουργία Χρήματος στην Αρχαία Κίνα / Μέρος 3-β (δημοσίευση 19 Φεβρουαρίου 2016) 
• Χρήμα για τους Πολίτες από Εκεί που Δεν θα το Περιμέναμε / Μέρος 4-α (δημοσίευση 25 Φεβρουαρίου 2016) 
• Η Κρατική Δημιουργία Χρήματος στο Νησί του Γκέρνσεϊ / Μέρος 4-β (δημοσίευση 1 Μαρτίου 2016) 
• Μια παλιά Ιαπωνική συνταγή για την αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης / Μέρος 5 (δημοσίευση 3 Μαρτίου 2016)
• Η δημιουργία χρήματος από το Γερμανικό κράτος μετά τη Βαϊμάρη / Μέρος 6 (δημοσίευση 11 Μαρτίου 2016)
• Αυτό το έργο το έχουμε ξαναδεί: Η δημιουργία χρήματος ως οικονομικό εργαλείο στις ΗΠΑ / Μέρος 7 (δημοσίευση 18 Μαρτίου 2016)